Đọc sách gì trước khi lên Đại học? – 4 cuốn sách giúp bạn chuẩn bị cho việc học Đại học

person reading a book

Những quyển sách này cũng rất phù hợp với những người đang học tập ở các bậc học khác, cũng như là những người đã đang học Đại học. Chú ý rằng bản gốc của chúng đều bằng tiếng Anh và có những cuốn chưa có bản tiếng Việt, do đó bạn hãy cố gắng đọc bản Anh nếu có thể nhé.

Tiêu chí lựa chọn sách của mình ở mục lần này bao gồm:

  • Lời khuyên thiết thực, có thể bắt tay vào hành động và áp dụng ngay, không lan man dài dòng;
  • Tập trung vào đối tượng chính là sinh viên đại học và người đi học nói chung;
  • Nói thẳng nói thật, không tiêu cực hóa, thổi phồng khó khăn, cũng không tô vẽ một bức tranh màu hồng.

How to Win at College, Cal Newport

Tạm dịch: Cách để “tỏa sáng” ở Đại học | Chưa có sách dịch bản quyền ở Việt Nam

Lời khuyên tâm đắc nhất của mình cũng chính là mục cuối cùng của cuốn sách.

Nếu như “cắm đầu vào học” là phương pháp giúp bạn đỗ Đại học, thì để sống sót dưới ngôi trường lớn này, tốt nhất bạn không nên áp dụng lại chiến thuật đó. Có hai lí do chính, một là, bạn sẽ bỏ lỡ rất nhiều điều thú vị; và hai là, nó sẽ không hiệu quả đâu.

75 mục trong How to Win at College chính là 75 mẹo và gợi ý giúp bạn đi qua những năm tháng Đại học một cách tuyệt vời hơn. Mỗi mục được giải thích ngắn gọn, súc tích, chỉ vỏn vẹn từ 2-4 trang, giúp bạn có thể lật giở một trang bất kì và được gợi nhớ để áp dụng cho riêng mình.

Bạn không cần phải thuộc làu hay tìm cách áp dụng tuốt tuồn tuột 75 điều này mà chỉ cần chọn ra tầm 5-10 điều phù hợp với bản thân là được. Mình đảm bảo rằng nếu bạn thực sự “nằm lòng” và thuần thục sử dụng những điều đã chọn, những năm tháng Đại học của bạn sẽ vừa hiệu quả, lại vừa vô cùng ý nghĩa và đáng nhớ.


Tương tự với cuốn sách này, Cal Newport còn viết “How to be a High School Superstar” dành cho học sinh cấp ba, tập trung chủ yếu vào việc giúp các bạn cân đối được việc học và khám phá chuyên ngành, làm hoạt động ngoại khóa, và chuẩn bị một hồ sơ đại học “khủng” mà không phải “mất ăn mất ngủ”. Các bạn học THPT có thể tham khảo quyển này nha.

How to Become a Straight-A student, Cal Newport

Tạm dịch: Cách để trở thành học sinh 4.0 GPA | Chưa có sách dịch bản quyền ở Việt Nam

Quyển sách dành cho những bạn muốn trở thành những “quái vật” trường học tương lai.

Một khi bạn đã “bỏ túi” được cho mình được những tips, cách nhìn đúng và những thứ bản thân cần tập trung thì đã đến lúc bạn tiếp tục ngắm tới những mục tiêu xa hơn – đạt được bảng điểm đáng mơ ước, giành học bổng ở nhiều nơi – trong khi không phải lăn lê bò toài ra học 10-12 tiếng liên tục.

Trong “How to Become a Straight-A Student”, Cal Newport giải thích tại sao chiến lược tăng số giờ học tới một mức độ nào đó sẽ hoàn toàn không còn hiệu quả nữa. Cal vạch ra cách để ghi chép những thông tin thực sự cần thiết trước tốc độ nói như máy khâu của các giảng viên, và tùy chỉnh phù hợp cho các lớp thiên về lí thuyết và các lớp thiên về thực hành. Bên cạnh đó là cách để “chiến đấu” với những bài đọc, bài báo khoa học dài ngoằng; cách viết tiểu luận và chinh phục những bài tập cần tới hàng giờ để suy nghĩ trong lúc bạn phải đi qua ngày dài bận rộn. Ông cũng đề xuất cách bạn lên kế hoạch và dễ dàng chỉnh sửa nó để “xuôi theo chiều gió” những công chuyện ngoài dự kiến sẽ xuất hiện trong ngày (điều sẽ luôn xảy ra).

Điểm mình thích nhất ở cuốn sách là cách Cal Newport đưa ra cụ thể những tình huống và đặt nhân vật vào đó để cho người đọc thấy nếu áp dụng chính những lí thuyết phía trên thì họ sẽ làm nó như thế nào trong thực tế.


Đây chính là cuốn sách “gối đầu giường” dành cho những bạn mong muốn trở thành những kẻ “exceptional” (aka. quái vật) – vừa đạt được những điểm số cao, thành tích hoạt động tốt – trong khi không bao giờ muốn thỏa hiệp với chuyện để mất đi bạn bè, một đời sống xã hội, những giấc ngủ ngon và chuỗi ngày đẹp của tuổi trẻ.

10 Steps to Earning Awesome Grades, Thomas Frank

Tạm dịch: 10 bước để có bảng điểm tuyệt vời | Ebook miễn phí bởi tác giả

Nếu như bạn thích lạc đà llama, mình nghĩ bạn sẽ hợp với Thomas lắm.
Image from Nebula Store. © Thomas Frank

Thomas Frank là một cái tên không còn xa lạ gì trong giới content creator, đặc biệt là về chủ đề năng suất (productivity) và Notion (một ứng dụng all-in-one workspace).

Đây là quyển sách duy nhất trong danh sách mà bạn có thể có được với cái giá 0 đồng. Bạn có thể nhận nó từ trang web College Info Geeks của Thomas Frank.

“College Info Geeks” là nơi chứa đựng 10 năm viết lách của anh hồi còn là một học sinh về những cách học hiệu quả, chống trì hoãn, kết bạn mới, quản lí chi tiêu… dành cho chính những người học sinh khác, đặc biệt là những người chuẩn bị lên Đại học. Hãy lên đó để tìm kiếm thêm nhiều thông tin có giá trị nha.

Cuốn sách này phù hợp nhất với những bạn đang cần tìm kiếm các công cụ công nghệ trợ thủ để tăng tốc workflow của bản thân và những bạn muốn thu lượm được nhiều phương pháp học tập hiệu quả từ các nghiên cứu mà không cần phải mất thời gian kinh qua chúng. Có thể nói Thomas Frank đã làm phần việc khó cho chúng ta (research) và bây giờ bạn chỉ cần tải về đọc!

Make It Stick, Peter C.Brown, Mark A.McDaniel, Henry L.Roediger III

Tiêu đề bản dịch Việt: “Bí quyết học đâu nhớ đó”

Review sách Bí Quyết Học Đâu Nhớ Đó (Tái Bản 2015)
Bìa cuốn sách đã được dịch và mua ở bản quyền ở Việt Nam. © Alpha Books

Trong khi cuốn ebook của Thomas Frank ở phía trên đã giúp bạn cắt giảm đi phần phải tìm và đọc hiểu các nghiên cứu về học tập thì cuốn “Make It Stick” lại làm điều ngược lại. Đây chính là một cuốn sách tổng hợp rất nhiều nghiên cứu khoa học về cách não bộ làm việc, cách trí nhớ được lưu giữ, cách cảm xúc hay hoạt động ảnh hưởng tới sự tiếp thu… Nếu như bạn muốn thực sự đào sâu và hiểu được chứng cứ xác đáng vì sao chúng ta lại được khuyên nên học theo cách này cách kia, thì mình xin mời bạn hãy đọc cuốn này.

Không chỉ có ích cho những người đang theo đuổi con đường học thuật, “Make It Stick” cũng là kim chỉ nam hoàn hảo cho sự rèn luyện và phát triển ở tất cả mọi kĩ năng, ngành nghề cần có sự học hỏi dài lâu.

Tuy vậy, những bạn đã quen thuộc với những phương pháp học tập hiệu quả thường xuyên được đề cập tới như Active Recall, Spaced Repetition hay Testing thì hãy cân nhắc đọc cuốn này chỉ khi các bạn có thời gian và muốn xem thêm những ví dụ, dẫn chứng từ các nghiên cứu nhé.


Trên đây là danh sách những cuốn sách mình tâm đắc nhất ở thời điểm hiện tại. Bên cạnh những tựa sách ở trên, các bạn có thể tìm đọc thêm cho mình những cuốn có đối tượng rộng hơn, tập trung vào chủ đề phát triển bản thân để mở rộng vốn hiểu biết cũng như có thêm cho mình những hành trang khác bên ngoài chuyện học ở trường.

Cho dù đọc sách gì, hay học trường nào thì theo mình quan trọng nhất là vẫn là ở bản thân bạn. Bạn đang ở đâu, muốn đến đâu và sẽ làm gì để đi tới đó? Mình mong sao tất cả những bạn đang đọc bài viết này đều có thể tìm thấy cho bản thân một thời gian tuyệt vời ở ngôi trường mới.

Cheers to the journey ahead,
Tiểu Phương