Chào em,

Tôi vừa bước ra khỏi một căn phòng mang tên lớp học. Trải qua bốn mươi lăm phút mà người ta gọi là kiểm tra. Ngồi trong không gian cùng với những con người gọi là thầy cô và bạn bè. Tất cả ở trong một khuôn viên mà người ta gọi là trường học, nơi sự giáo dục được kì vọng diễn ra ở đó.

Nhưng có lẽ những danh hiệu ấy chẳng mang ý nghĩa gì cả.

Em có thể hỏi, tại sao tôi lại nói như thế? Vì nếu em bước vào căn phòng lúc ấy và thấy những điều tôi đã trải qua, tôi dám chắc chúng ta có thể gật đầu với nhau mà không cần phải nói thêm một lời nào.

Gần bốn chục con người, ngồi trong phòng ồn ào như một cái chợ vỡ. Giáo viên coi thi chỉ cho có lệ. Cô ta đứng nói chuyện phiếm với mấy đứa học sinh đầu bàn, thỉnh thoảng dừng lại nhắc nhở cho có để lớp bớt mất trật tự. Mấy đứa học sinh ngồi dưới giả đò tỏ ra ngao ngán, kêu đề khó, cho dù chúng nó đã chia sẻ tờ đề được chụp lại từ học sinh lớp khác từ suốt một tuần trước đó. Cô bạn ngồi cạnh tôi còn thêm mắm thêm muối vào cho cái trò đóng kịch lộ liễu này của cả lớp. Cô ta liên tục than phiền với bà giáo rằng đề khó quá, liệu cô ta có làm được không đây. Trong khi đáp án sẵn trong điện thoại rồi. Cô ta có vẻ đang có một thời gian khá vui vẻ, làm xong bài và ngồi làm việc riêng của mình. Tôi ghét cái cách cô ta cứ tiếp tục màn diễn xuất vụng về của mình, cho dù chẳng ai bảo cô ta phải làm thế. Bọn còn lại nhìn cô ta và không nói gì, thỉnh thoảng phụ hoạ thêm một chút để giúp cô ta không tự biến mình thành một tên hề.

Lũ học trò nghĩ mình là thông minh lắm, chỉ với một chiêu trò diễn sâu một chút là có thể lừa phỉnh được giáo viên. Người giáo viên đã dạy nhiều năm trở nên chai sạn với sự bế tắc của giáo dục, không tìm được lối đi mới, thờ ơ trước những sự gian lận trong kiểm tra sừng sững trước mắt;

Và thế là lại một thế hệ thui chột về đạo đức. Em có thể nghĩ tôi nói quá, nhưng nghĩ mà xem, những người vĩ đại đã hiếm, nhưng những người ngay cả đạo đức cơ bản cũng đã không có. Ở đất nước này (và nhiều nơi khác), chúng ta cứ mãi trách móc nhau vì sao làm việc này việc kia không có lương tâm, chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt mà làm ảnh hưởng đến cả một cộng đồng, tất cả chỉ từ những mầm mống nhỏ xíu như thế này. ‘Giống như hiệu ứng cánh bướm vậy’, đúng rồi, chính là điều em vẫn hay nói với tôi, trong những trưa hè nắng đến cháy da thịt trên tầng thượng của ngôi trường cấp hai, nơi tôi chênh vênh vì cái tốt cái đẹp chỉ còn thoi thóp nằm ngắm mây chờ chết.

Vậy đó. Tôi ngồi đó, sau khi đã làm xong bài, có lẽ là cuối cùng trong lớp, vì bọn kia có hí hoáy để đỡ lộ ra là chúng nó chỉ có việc chép đáp án và xong từ lâu rồi. Tôi nhìn vô định vào khoảng bảng đen trước mắt mình, những âm thanh nhốn nháo kia dần trở nên lùng bùng ngoài lỗ tai, dần tất cả chỉ còn mình tôi với chiếc bàn học và tờ đề phía trên, tất cả gói gọn trong một khoảng không gian đen kịt.

Tôi đến nơi này để làm gì?

Chán nản vì không tìm được câu trả lời, tôi gục mặt xuống bàn và ngủ thiếp đi.

Chuông kêu. Và tôi tỉnh dậy. Thế là một tiết học trôi qua, trong tiết trời se lạnh muộn màng của mùa đông Hà Nội.